Świadczenie pomocy prawnej przez radcę prawnego polega w szczególności na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy.
Prawo do wykonywania zawodu radcy prawnego przysługuje wyłącznie osobom, które mają wyższe wykształcenie prawnicze oraz ukończoną aplikację radcowską, a także posiadają potwierdzone egzaminem państwowym umiejętności praktyczne.
Radca prawny, świadcząc klientowi pomoc prawną, postępuje lojalnie i kieruje się dobrem klienta w celu ochrony jego praw zobowiązując się przy tym do zachowania tajemnicy zawodowej.
W czasie rozpraw sądowych radcowie prawni (podobnie jak sędziowie, prokuratorzy i adwokaci) używają jako stroju urzędowego – togi z żabotem w kolorze niebieskim.
Radca prawny podlega także obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności.
Zarówno radca prawny, jak i adwokat mogą występować w postępowaniu sądowym we wszystkich sprawach. Nie tylko cywilnych, gospodarczych, rodzinnych i jako pełnomocnik procesowy w postępowaniu karnym. Od 1 lipca 2015 r. zostały zrównane uprawnienia procesowe adwokatów i radców prawnych, również w zakresie możliwości występowania w procesie karnym w charakterze obrońcy.